Restauratie Super Twin 5: klaar!

De restauratie van de Super Twin is klaar. Wat ik gedaan heb:

• Buizen vervangen met uitzondering van de zeldzame en dure 6C10 triple triode. Omdat het distortion circuit eruit is kan ik hem in de toekomst nog vervangen door een 12AX7.
• Elco's en caps vervangen.
• Distortion circuit losgekoppeld (zit er nog wel in).
• De distortion potmeter/schakelaar gebruikt om de NFB van de eindtrap regelbaar en uitschakelaar te maken. De 100K waarde is eigenlijk 5 keer te groot, maar het werkt goed.
• Tweede versterkerstrap: de 820R kathodeweerstand voorzien van 25µF bypass cap. De preamp is nu iets te oversturen.
• Reverb recovery: bypass cap verwijderd. Reverb is daardoor beter regelbaar.
• Power switch aangebracht.
• Faceplate zo goed mogelijk gerestaureerd. Helemaal plat krijg ik hem niet meer, maar hij is er een stuk mooier van geworden.
• Hardware deels vervangen, rest schoongemaakt.
• Kast voorzien van nieuw tolex en speakerdoek.

Alles werkt naar behoren en de amp breekt nu ietsje eerder op, zij het dat het in de eerste plaats een cleane amp is. Hij klinkt nu uitstekend met gitaar maar ook met m'n net aangeschafte Rhodes piano! Het is fijn dat hij goed stil is, ook in de huiskamer goed bruikbaar dus.

Ik kan er ook nog een basversterker top van maken. Electronisch gezien is dat niet een heel grote klus: in de 5-bands EQ moeten enkele caps aangepast (vergroot) worden, en de trap voor de PI moet aangepast. Ik moet dan wel een andere kast maken, dat is beduidend meer werk! Maar ik denk dat ik hem zo maar houd. Het was een geslaagd project en de amp is weer zo goed als nieuw.

Restauratie Super Twin 4: de kast

De restauratie van de kast is klaar. Schoonmaken, zwart schilderen aan de binnenkant en de originele Fender tolex erop. Dat is altijd een secuur karweitje, zeker bij de hoeken waar geen metalen hoekbeschermers op komen. Nieuw luidsprekerdoek erop: ik heb gekozen voor het Silverface doek omdat het originele zwarte doek zo..... zwart is, maar ook omdat de metalen striping eromheen niet meer te krijgen is. Dit geeft een frisser uiterlijk.

Tenslotte gaat de deels nieuwe en deels schoongemaakte hardware erop en kunnen de speakers en de galmveer er weer in. En  de kast ziet er weer als nieuw uit!

Restauratie Super Twin 3: Elco's weerstanden & buizen

Vandaag kwamen de spullen binnen voor de restauratie. Ik ging eerst aan de slag met de voeding elco's. Het was nog even puzzelen want de nieuwe zijn iets groter. Het kapje moet ik nogmet afstandsbusjes er weer opzetten. Hieronder zie je de situatie voor en na:

Vervolgens voorzag ik de 6 eindbuisvoeten van nieuwe weerstanden. De helft was verkoold dan wel door midden, of allebei. Een trieste toestand. Het was zoeken met de soldeerbout tussen de dradenspaghetti:

Maar uiteindelijk zaten de nieuwe weerstanden erin.

Tenslotte gingen de nieuwe buizen erin en dan: stekker erin. Geen vonken, geen rook, maar.... ook geen geluid. Ik mat de voedingsspanningen en die waren goed.
Met een signaalgenerator werkte ik van achter naar voor de amp af. De eindtrap en fasedraaier waren in orde. Ook de twee trappen voor de fasedraaier werkten. Verder naar voren, voor de 5-bands EQ was het afgelopen.
Nu zitten er twee aparte en zeldzame buizen in deze amp: de 6C10 is een triple triode die bijna niet meer te krijgen is, en dan alleen nog voor veel geld. De 6CX8 is een combi triode-eindpentode, die veel in TV's gebruikt is. Volgens internet is hij equivalent aan de ECL 84 en die had ik ook besteld. Blijkbaar is dat een foutje, want deze buis gaf de problemen. Toen ik de oude 6CX8 erin zette, gaf de amp geluid. En hoe!
Even met de hum balance en tube matching pot instellen en hij is muisstil. Dat geeft hoop!

De volgende stap is het vervangen van de pots en overige caps. Wordt vervolgd.

Restauratie Super twin 2: ontmantelen

Eerst maar eens het chassis eruit. Daar wordt direct de oorzaak van de genoemde brandlucht helder: een gridstopper weerstand van een eindbuis is totaal verkoold. Waarschijnlijk kortsluiting in de buis. Van een andere buis was de schermrooster weerstand finaal doormidden. Ik heb alle spanningen gemeten met als referentie onderstaand schema, en die kloppen allemaal heel behoorlijk. Dat geeft goede moed!

Ik ga in eerste instantie de buizen, de elco's en de potmeters vervangen, daarna eventueel nog de andere caps. Dat levert direct een paar problemen op:

• Eén van de buizen is een 6C10, een zeldzame triple triode, die niet meer gemaakt wordt en bijna niet meer te krijgen is. En dan nog tegen een hoge prijs. Hij doet het nog goed, dus die laat ik even zitten.
• De potmeters van de 5-bands EQ hebben een centertap, zie hierboven. Deze potmeters zijn niet meer verkrijgbaar. Ze kraken niet, dus ook die laat ik maar even zitten.
• de 6 6L6GC eindbuizen zijn een flinke kostenpost, maar daarin heb ik eigenlijk geen keus.

Ik haal alle hardware van de kast. Ik verwijder de speakers en de galmveer. Wat een stof! De galmveer in de kunstleren zak is echter nog als nieuw. De meeste hardware is echter te verroest om nog schoon te maken. Die bestel ik dus ook.

Tenslotte trek ik met beleid het beschadigde tolex van de kast. Dat gaat beter dan verwacht. Ik verwijder het kapotte speakerdoek. Ik maak alles schoon, schuur de kast op en voorzie alles van een nieuwe laag matzwarte verf.

Zodra de nieuwe spullen binnen zijn kan ik aan de slag!

Restauratie Fender Super Twin 1

Tijd voor weer een restauratie project! Voor een appel en een ei plukte ik deze Fender Super Twin uit 1979 van Marktplaats. Volgens de verkoper was de voeding doorgebrand. Hij had hem gekregen voor bewezen diensten en had hem nooit aangezet omdat er een brandlucht zou komen.

De Super Twin is een post silverface amp met maar liefst 6 (!) 6L6GC eindbuizen in een ultralineaire schakeling die samen het ongehoorde vermogen van 180 watt leveren.... Spierballen gitarist Ted Nugent trad op met maar liefst 6 Super Twins.... Zijn gehoor heeft dat niet overleefd.

De amp heeft een veergalm en een bijzondere actieve 5 band EQ. In het combo zitten 2 12" Fender speakers.

Het is een afgeragde bak met duidelijk een zwaar leven achter de rug. Vele uiterlijke beschadigingen, een verdwenen power schakelaar en volume knop. Ik had m'n multimeter meegenomen. De zekering was nog heel en de gelijkstroom weerstand van de output trafo was goed. Stekker erin dus.

Behalve 1 6L6 brandden alle buizen en er kwam zelfs geluid uit, zij het met veel 100Hz brom en storing door krakende potmeters. Niettemin was het karakteristieke Fender geluid herkenbaar en ook de EQ en de galm deden het prima. De moeite van het opknappen waard!

48V phantom power

Ik ben bezig met een buizen microfoon voorversterker. Een project met weer een heel aantal nieuwe uitdagingen. Eén daarvan is dat hij geschikt moet zijn voor condensator microfoons, die gevoed moeten worden met 48V phantom power. En om de preamp zo stil mogelijk te krijgen wil ik de gloeispanning gelijkrichten. Dat laatste is niet zo lastig. Ik koop voor 2 tientjes een gestabiliseerde voedingsmodule van 12 Volt/1,5A. De vier 12AX7 buizen kun je voeden met 12 Volt (eigenlijk 12,6V) en dan gebruiken ze samen 0,6A. Het is niet meer dan een klein zwart blokje. Voor de zekerheid zet ik er een 470µF elco achter.

De 48V voeding bouw ik zelf. Ook dit is een gestabiliseerde voeding en omdat hij maar zeer weinig stroom hoeft te leveren (ca 10mA) kan ik volstaan met een compact print transformatortje, gelijkrichter, 3 elco's, een spanningsregelaar, een trim potmeter, een weerstandje en een veiligheidsdiode. Dit is het eenvoudige schema:

Ik moet even wennen aan het werken met zo'n printplaatje, maar het zit vrij snel in elkaar en het geheel levert keurig 12 Volt en 48 Volt. Voor de hoogspanningsvoeding van de buizen koop ik bij Tube Town in Duitsland een bouwpakketje, dat je zo in elkaar soldeert, en een ringkern trafo die 200V levert:

En daarmee zijn de 3 voedingen voor het project af. In een volgende post meer over de preamp zelf.

Update 9 Dijnselburg amp

Even een update van de Dijnselburg amp. Het project heeft even stil gelegen vanwege de andere projecten (zie elders), maar ook omdat er een lastige bug in zat. Ik heb de voeding, de eindtrap met fasedraaier en de 4 pre amps af. Wat ik nog moet doen is de toonregeling en de bijbehorende recovery stage bedraden. Ik heb één EF86 pre amp aangesloten op een input en op de fasedraaier (via een extra trap) om te testen. Er kwam een keiharde brom uit. De verschillende spanningen waren wel okee. Ook het signaalpad en de regelbare bias schakeling waren in orde. Geen fysiek waarneembare fouten dus...

Ik heb hem een tijdje laten liggen en ineens herinnerde ik me van een eerder project ook zo'n probleem. Toen was ik vergeten de gloeispanning via 2 100 Ohm weerstanden te aarden. Ik dacht dat dat niet nodig was, omdat hier op de trafo naast de gloeispanningsdraden een derde draad naar aarde liep in het origineel. Ik ben er toen van uit gegaan dat de gloeispanningswikkeling een centre tap had, en dan zijn die weerstanden dus niet nodig.

Dat was dus niet zo. Die draad naar aarde vormt waarschijnlijk de afscherming/aarde van de trafo zelf. Toen ik de gloeispanning via 2 weerstanden aardde, was het probleem opgelost en gaf hij een krachtige heldere sound nadat ik de bias goed had ingesteld. Wel is het zo dat de twee eindbuizen zowel mechanisch als elektrisch zeer ongelijk zijn. Feitelijk moeten die vervangen worden, maar ja....., kosten....

Hij staat weer even op de plank. Ik twijfel of ik helemaal af wil maken met gebalanceerde microfoon ingangen en al. Sowieso was het slopen en weer opbouwen een goede leerschool voor de restauratie van de Hiwatt DR103 kloon, die ik daarna aanpakte. Maar het is geen amp, die ik regelmatig zal gebruiken. We zullen zien....

Firefly 3 Watt amp

De Firefly is een 1 Watt huiskamer versterkertje van de AX84 site, een must voor zelfbouwers. Het basisschema is zeer eenvoudig met een 12AX7 pre amp buis en een zogenaamde zelf split 12AU7 push pull eindtrap. Hierbij is geen fasedraaier nodig, wat de amp zeer eenvoudig maakt. Bijzonder is een extra 12AX7 in een cascode schakeling (de buizen staan als het ware bovenop elkaar), die een extra schakelbare "boost" trap vormt.

Ondanks de 1 Watt is het een scheurmonstertje dat nog een hoop kabaal voortbrengt. De uitdaging voor mij was om het geheel in een zo klein mogelijke behuizing te bouwen, zonder dat dat problemen zou opleveren met oscillatie etc. Dat is gelukt:

Rechts zie je de voeding en links daarnaast de schakeling zelf. Ik bespaarde vooral op ruimte door de buisvoeten aan dezelfde kant te plaatsen als de potmeters. Het was nog een heel gedoe om alles in een goede volgorde te plaatsen.

Een nadeel van het kleine vermogen is, dat de amp heel snel begint te oversturen. Eigenlijk komt er geen echt clean geluid uit. Ik verving de eindbuizen door een ECC99 en verkleinde de kathodeweerstand naar 270 ohm. Daarmee werd het vermogen 3 Watt en komt er ook redelijk clean geluid uit. 

Ik maakte een line out met een spanningsdeler van 10K en 1K weerstanden op de speaker uitgang. Een 8 ohm 5 Watt weerstand vangt het vermogen op als er geen speaker is aangesloten. Op die manier kan ik de Firefly ook als preamp gebruiken.

Het geluid is behoorlijk vet. Te vet voor m'n hollow body. Ik verkleinde een koppelcondensator en plaatste een "bright cap" over de volume potmeter. De ontkoppel condensator over de eerst trap maakte ik schakelbaar voor een nog cleaner en minder bassig geluid. Niettemin kun je er nog steeds enorm mee scheuren! Eigenlijk nog steeds teveel, daarom verving ik de 12AX7 in de "Boost" schakeling door een 12AU7, die minder versterking heeft. Precies goed nu!

Het uiteindelijke schema vind je bovenaan dit bericht. Een leuk versterkertje en een geslaagde poging tot efficiënt bouwen dus! Alleen die oranje kleur... Tja.... Ik wilde eens iets anders. 

Enkele aanpassingen aan de DR103 kloon

De amp was nog niet zo stil als ik zou willen. Met name een 100 Hz voedingsbrom uit het normal channel was storend. Ik monteerde een 10H 100R smoorspoel in plaats van de bestaande 100R 10 watt weerstand en dat reduceerde de brom aanzienlijk. In het chassis onder de output trafo was nog voldoende plek:

In het oorspronkelijke schema is nog een halve ecc83 vrij. Het was hiermee heel eenvoudig om met één 100K weerstand en het omleggen van enkele verbindingen de tonestack aan te sturen met een kathodevolger. Deze hebben een lage uitgangsimpedantie en ik verwachte dat de tonestack zelf minder gevoelig zou worden voor het oppikken van 50Hz brom. Voor de klank zou het weinig uit moeten maken.

Hieronder het schema van de 2e ecc83, met in het rode gedeelte de nieuwe kathodevolger:

Veel maakt het niet uit, maar het ook niet nadelig voor de klank, dus ik laat hem zitten. Overigens: de waarden voor Ra (100K) en Rk (1K) van de eerste helft van de buis zijn in sommige versies Ra=220K en Rk=2K2. Ik kan nog eens kijken wat dat uitmaakt, maar voorlopig heb ik de achterwand erop geschroefd en ga ik er gewoon eens een tijdje op spelen.

UPDATE: het bromprobleem is opgelost! De brom zat in de eerste versterkerstrap. Als ik de eerste ECC83 (V1) eruit trok, was hij weg. Toen ik de buis verwisselde met een andere, trad de brom op dat punt in de amp op. Kortom: een rotte ECC83, met waarschijnlijk onvoldoende isolatie tussen kathode en gloeidraad. Ik heb er een andere in gezet en weg was de brom! Happy!

Restauratie Hiwatt DR103 kloon

Eind december 2013 struikelde ik letterlijk over een oud lijk van een gitaarversterker. Voor 4 tientjes kreeg ik hem mee. Het bleek een Hiwatt DR103 kloon te zijn. 4 x EL34 100 watt met een fundamenteel ander schema dan de Fender/Marshall amps. Ik besloot hem te herbouwen. Chassis en trafo's waren nog goed bruikbaar. De kast was ver heen maar was nog op te knappen.

Hieronder enkele voor en na foto's van interieur, front en achterkant. Hij klinkt geweldig, gaat abnormaal hard en dus was het een geslaagd project en hoe dan ook erg leuk om te doen. Lees HIER een uitgebreid verslag.

Heel veel nuttige info over Hiwatt amps vind je hier: http://hiwatt.org/index.html

Interieur:

voor

na

Front:

voor

na

Achterkant:

voor

na